Veel woningen worden bedreigd door opstijgend vocht

Woningeigenaren zijn beducht voor de gevaren van vocht in hun woning. Een woning met vochtproblemen is niet prettig om in te wonen, want vocht zorgt voor lelijke vlekken op de muren, voor schimmelvorming, een slechte luchtkwaliteit en een bedompte sfeer. In woningen met vochtproblemen is het wooncomfort dus lager en die woningen zijn ook minder gemakkelijk te verkopen. Daarom doen woningeigenaren er alles aan om de oorzaken van vochtproblemen aan te pakken en de overlast te bestrijden. Maar hoe kom je erachter welk vochtprobleem er in jouw woning speelt en hoe los je het op? In dit artikel gaan we in op de meest kwalijke vorm: opstijgend vocht. Lees meer over Opstijgend of optrekkend vocht in je muur?

huis in het water

De meeste vochtproblemen komen door opstijgend vocht

Als je last hebt van vocht in je woning kan dat komen door condensvorming, regendoorslag en door opstijgend vocht. Van die drie soorten is opstijgend vocht het meest lastig te bestrijden en het meest ernstig. Dat komt onder meer doordat de hoeveelheid water die is gemoeid met opstijgend vocht veel groter is bij de andere vormen van vochtoverlast. Opstijgend vocht veroorzaakt veel schade en komt vaak voor. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat één op de drie woningen het risico loopt om last te krijgen van opstijgend vocht.

Schade door opstijgend vocht

Er zijn twee redenen waarom opstijgend vocht zoveel schade kan veroorzaken. Ten eerste komt dat door de grote hoeveelheid vocht die ermee is gemoeid. De tweede reden is dat het opstijgende vocht veel zouten bevat. Die komen uit het grondwater. Zouten zijn niet schadelijk voor de gezondheid. Ze kunnen geen kwaad als de muren droog zijn. Maar als de muren vochtig worden en zouten bevatten heeft dat tot gevolg dat de muren erger beschadigen dan dat ze alleen vochtig zijn. Vanwege die reden wordt er bij de vochtbestrijding gefocust op het drogen van de muren, en niet op het verwijderen van de zouten.

opstijgend vocht

Oude huizen lopen meer risico

In de jaren vijftig van de vorige eeuw werd een methode ontwikkeld om opstijgend vocht tegen te gaan. Dat is de waterkering. Een waterkering is een isolerende laag tussen de fundering en de gewone muur van een gebouw. Door die laag kan geen water meer in de muur dringen. De waterkering werd na de ontdekking in elke woning toegepast. Daardoor is de vochtproblematiek in woningen van na 1950 sterk afgenomen. Dat betekent niet dat elke woning van voor 1950 last heeft van opstijgend vocht. Soms zijn er omstandigheden waardoor de muren van deze woningen kurkdroog blijven.

Factoren die opstijgend vocht beïnvloeden

Zoals zojuist beschreven zijn er genoeg oude woningen die geen last hebben van opstijgend vocht. Dat heeft vooral te maken met het terrein waarop ze zijn gebouwd. Dat terrein heeft eigenschappen om regenwater snel af te voeren, waardoor er een lage grondwaterstand is. Dat is het geval bij sterk hellend terrein. Ook de samenstelling van de grond speelt een rol. Er zijn grondsoorten waar het water gemakkelijk door wordt afgevoerd. En tenslotte zijn er ook woningen die op heel erg verharde grond staan. De grond is dan zo hard, dat er geen water doorheen kan dringen. De muren van zo’n woning blijven prima droog.

Risico’s bij woningen na 1950

De introductie van waterkeringen in de bouw geeft niet honderd procent zekerheid dat het risico van opstijgend vocht is verdwenen. Want er kunnen tijdens de bouw fouten zijn gemaakt, waardoor de waterkering is beschadigd. Het kan ook zijn dat jouw woning toevallig niet is uitgerust met een waterkering. Ook is er de kans dat de waterkering is beschadigd bij een verbouwing aan jouw woning. En wat ook een risico vormt voor opstijgend vocht is dat de tuin op het terras bij de woning zo ver is opgehoogd, dat de waterkering onder het maaiveld is verdwenen.

Opstijgend vocht herkennen

Omdat de symptomen zo sterk op elkaar lijken is één van de meest lastige dingen bij vochtproblemen om te leren herkennen om welk type vochtprobleem het gaat. Opstijgend vocht heeft drie duidelijke kenmerken. Ten eerste gaat het altijd om schade of vochtplekken aan de onderkant van de muur. Als er vochtschade is die hoger zit dan een meter is er sprake van een ander vochtprobleem. Een ander kenmerk is dat de vochtschade op kan treden aan de onderkant binnenmuren, die geen verbinding hebben met een buitenmuur. Het derde kenmerk is dat er vochtschade optreedt op muren waar bijna nooit de regen op staat. Dat betreft muren die naar het noorden of oosten zijn gericht.

Misleidende signalen van opstijgend vocht

Zelfs een specialist kan zich vergissen in zijn diagnose van vochtoverlast. Daarom wordt het altijd aanbevolen om eerst te meten hoe vochtig een muur is voordat je ingrijpende maatregelen gaat nemen. Als uit de metingen blijkt dat het vochtniveau in de muur laag is, heb je geen last van opstijgend vocht, maar van een ander vochtprobleem. Het zou zonde zijn van je geld als je zonder metingen een dure reparatie laat uitvoeren, terwijl dat helemaal niet nodig is. Het meten van het vocht in de muur gebeurt door een specialist en kan op twee manieren:

vochtbestrijding vochtplekken opstijgend vocht

Chemische test

Er bestaat een simpele test met een chemische stof, calciumcarbide, waarmee snel en betrouwbaar het vochtgehalte in de muur kan worden bepaald. Daartoe wordt een gat in de muur geboord. Het boorsel wordt in een fles gedaan met een capsule calciumcarbide. Dan vindt er een chemische reactie plaats, waaraan je kunt zien hoe vochtig de muur is.

Vocht testen door te wegen

Ook bij de zogeheten gravimetrische test wordt eerst een gat in de muur geboord. Het boorsel wordt opgevangen en vervolgens gewogen. Daarna moet het boorsel drogen en als het droog is wordt het opnieuw gewogen. Het verschil in gewicht is een indicatie voor de hoeveelheid vocht in de muur.

Remedie tegen opstijgend vocht

Opstijgend vocht is een serieus probleem, dat aangepakt moet worden voordat het onherstelbare schade veroorzaakt aan de woning. Er zijn twee methoden waarmee de problemen kunnen worden opgelost. Dat zijn tamelijk ingrijpende behandelingen, die soms erg veel geld kosten.

De woning optillen en een waterkering plaatsen

Dit is een methode waarbij een waterkering wordt geplaatst onder een woning. Dat betekent dat alle draagmuren van de woning worden doorbroken ter hoogte van het maaiveld. Op de plek waar de muur door is gehakt wordt een waterkering aangebracht en vervolgens wordt de muur weer hersteld. Dit is een zeer kostbare en ingrijpende operatie, want doordat draagmuren doorgebroken worden kan de stabiliteit van de woning gevaar lopen. Daarom is het voor de veiligheid vereist dat de woning goed wordt gestut. Deze methode is zeer doeltreffend, maar kan door de complexiteit niet overal worden toegepast.

meerfazeninjectie vochtproblemen

Muren injecteren met een vochtwerende stof

Bij deze methode wordt opstijgend vocht tegengegaan door de muren te injecteren met een chemische stof. Dit is een bewerkelijke methode, die onder anderen afhankelijk is van de dikte van de muren en van de gebruikte soort baksteen. Het injecteren van muren wordt vaker toegepast dan het plaatsen van een waterkering. Bij het injecteren raakt een woning minder zwaar beschadigd. Het is ook niet noodzakelijk om de woning te stabiliseren. De doeltreffendheid van deze methode is niet zo groot als het plaatsen van een waterkering, maar het slagingspercentage van muren injecteren ligt wel heel dicht bij de 100 procent.