Een halt toeroepen aan houtrotschimmels door middel van houtverzorging
Het Belgische klimaat is het hele jaar door nat. Ons weer heeft de neiging om overtollig vocht in gebouwen te veroorzaken door doorslaand of opstijgend vocht, of door overweldigende verstopte waterbeheersystemen zoals goten en afvoerpijpen. Dit is een bijzonder ernstig probleem voor vakwerkeigenschappen, waar overtollig vocht tot rotting kan leiden.
Houten kozijnen zijn kostenefficiënt, eenvoudig te bouwen en in combinatie met isolatiepanelen goed in staat om de warmte vast te houden. Er zijn echter bepaalde maatregelen die professionals in de bouwsector moeten nemen om hun duurzaamheid en structurele integriteit te waarborgen, door te voorkomen dat de natuurlijke houtvezels worden beschadigd door verwering en rot.
Houtrotschimmels of natrot?
Droogrot (Houtrotschimmels of bruinrot genoemd) is een vorm van houtbederf dat wordt veroorzaakt door schimmelgroei doordat sporen in de lucht ontkiemen wanneer ze in contact komen met een vochtig geworden voedselbron zoals hout. Het is een van de meest schadelijke omstandigheden die u in een woning kunt tegenkomen. Het heeft ernstige gevolgen voor de structurele integriteit van het gebouw, omdat het zich agressief verspreidt van het ene naar het andere deel van het hout.
In tegenstelling tot de naam, heeft houtrotschimmels vocht nodig om te bloeien en te groeien, en het kan moeilijk te zien zijn omdat het vaak groeit op plaatsen waar mensen niet kijken, zoals onder vloeren, achter lambrisering, in hokken of achter pleisterwerk, weg van licht. Aangetast hout wordt aan de achterkant bedekt met een witte groei van schimmeldraden (mycelium) en heeft grote scheuren in de houtnerf die 'cuboidal cracking' worden genoemd. Oranje/rood sporenstof kan ook aanwezig zijn wanneer de schimmel ook een vruchtbaar lichaam (paddestoel) op het aangetaste hout produceert. Dry Rot kan zich vele meters van de oorspronkelijke vochtbron verspreiden.
Natrot is niet zo schadelijk als bruinrot, maar kan toch aanzienlijke schade aan eigendommen veroorzaken. Het tast hout aan in veel nattere omstandigheden, waardoor het een veel voorkomende oorzaak van constructiefouten is, vooral wanneer het onbehandeld mag blijven. Wanneer overtollig vocht door het hout wordt geabsorbeerd, kunnen schimmelsporen ontkiemen en enzymen produceren die de cellulose in het hout afbreken, waardoor het hout zijn sterkte verliest. Natrot kan worden herkend aan een vochtige muffe geur, kleine scheurtjes in de nerf, het zacht worden van het hout en de merkbare verkleuring van het hout. Natrot zal alleen optreden op de plaats waar de vochtbron zich bevindt.
Zowel houtrotschimmels als natrot aanpakken
De belangrijkste actie is het lokaliseren en genezen van de oorzaak van het binnendringen van vocht. Dry Rot: 'Blootstelling' is nodig om de volledige omvang van de uitbraak op te sporen, omdat Dry rot zich achter wandpleister kan verspreiden en zich langs andere bouwmaterialen zoals staal kan verplaatsen. Om de schimmel te behandelen die op de muren en het hout groeit (bekend als mycelium), wordt de aangetaste wandpleister verwijderd. Er worden gaten geboord in de muur rond de omtrek van het aangetaste metselwerk en er wordt een biocide in de muur gepompt. Vervolgens wordt een oppervlaktetoepassing op al het blootgestelde metselwerk aangebracht. De behandeling heeft als effect dat het metselwerk wordt 'gesteriliseerd' om verdere groei van droogrotsmycelium te voorkomen.
Natrot: Het verrotte hout moet worden teruggebracht tot wat men 'gezond' hout noemt (hout dat in veilige staat en structureel intact blijft), en eventuele verrotte delen moeten worden gerepareerd. Ten slotte moeten de houtsoorten worden behandeld met een schimmeldodende spray die snel droogt, reukarm, niet-ontvlambaar en HSE-goedgekeurd is.
Hout vervangen
Verrot of structureel verzwakt hout moet worden verwijderd en vervangen. De meest kwetsbare delen van het hout zijn meestal die delen van het hout die in de wandstructuur dragen, omdat het zich op die punten bevindt waar het hout gewoonlijk de neiging heeft om vocht op te nemen.
Dit betekent dat vaak alleen de uiteinden van het hout moeten worden vervangen. De traditionele methode om dit te bereiken is om nieuwe profielen te verbinden met behulp van stalen platen of bouten en houten verbindingsstukken die door het hout heen worden bevestigd. Hoewel dit effectief is, kunnen de stalen platen nogal onooglijk zijn als het hout bloot blijft liggen. Vergeet ook niet om de ventilatie te controleren, vooral onder houten vloeren. Geblokkeerde luchtstenen dragen bij aan de condensatie van vocht op het hout, waardoor het hout gaat rotten, niet alleen aan de uiteinden, maar ook halverwege de overspanning.
Voor grote profielbalken is een alternatief het gebruik van epoxyharsen voor het uitvoeren van structurele reparaties aan deze grote profielbalken. Dit is een esthetische en economische methode, omdat reparaties vaak relatief snel kunnen worden uitgevoerd, zonder grote delen van het bestaande hout te hoeven uitsnijden en met minimale verstoring van de omringende structuur en de aanwezigheid van lelijke staalplaten.
Laatste gedachten
Hout speelt een belangrijke structurele en esthetische rol in de meeste gebouwen, dus enige zorg en aandacht is belangrijk om schade te voorkomen en de waarde van een object te behouden. Een professioneel onderzoek is de eerste stap om de omvang van eventuele schade door houtrot of houtworm vast te stellen.