Vochtige gewelfde kelder: Wat helpt tegen het vocht?

Oude gewelfde kelders, vooral die welke met natuursteen zijn gebouwd, zijn vaak vochtig. Onze expert legt uit hoe je een gewelfde kelder afsluit en wat je tegen het vocht kunt doen.

De volgende vraag werd aan de redactie van Wohnglück gesteld: "We hebben een oud huis met een gewelfde kelder. Helaas zijn de binnenwanden van de gewelfde kelder vochtig. Waarom is dat en hoe kun je een kluiskelder verzegelen?"

Het antwoord van de woninggeluksdeskundigen:

Gewelfde kelders zijn meestal meer dan 100 jaar geleden gebouwd van natuursteen. In die tijd waren er geen effectieve en duurzame afdichtingsmaterialen (bitumencoatings, bitumen en synthetische membranen). Alleen natuursteen is bestand tegen licht en permanent vocht. Eenvoudige bakstenen vergaan met de tijd. Alleen hardgebrande klinkerstenen en natuurstenen bleven stevig.

Omdat klinkerstenen vrij duur waren om te produceren, werden in veel gevallen natuurstenen gebruikt, die bijna overal min of meer goedkoop verkrijgbaar waren. Natuurstenen werden onbewerkt verwerkt (steengroevestenen) of gehouwen.

Er werd natuurlijk aangenomen dat het onder deze omstandigheden nooit mogelijk zou zijn om een absoluut vochtvrije en droge kelder te creëren. Op dat moment lagen de binnentemperaturen gemiddeld het hele jaar door rond de 8 graden Celsius zonder grote schommelingen. De kelders werden daarom alleen gebruikt om voorraden op te slaan die het bestaande binnenklimaat konden verdragen. Bovendien werden deze kelders vaak goed geventileerd door meerdere niet afgesloten openingen, zodat er geen vochtophoping kon ontstaan.

Oorzaken van vocht in de kelder

In de afgelopen jaren is het gebruik van de kelders aanzienlijk veranderd. Aardappelen of kolen worden daar niet meer opgeslagen, maar ook waardevollere zaken. Daarnaast worden er verwarmings- en olietanks geïnstalleerd en in veel gevallen worden er hobby- of werkplaatskamers ingericht.

Door effectieve verwarming, versterkte isolatie en het plaatsen van nieuwe, goed sluitende ramen is er een aanzienlijke opwarming van het hele huis van de zolder tot aan de kelder ontstaan. Deze verandering in het binnenklimaat heeft ook aanzienlijke gevolgen voor de kelder:

• Toename van de luchtvochtigheid: Omdat, zoals hierboven beschreven, de lucht in de kelder ook warmer is geworden en warme lucht meer vocht kan binden dan koude lucht, treedt ook daar een verhoogde luchtvochtigheid op. De warme lucht, verzadigd met vocht, condenseert op de koude buitenmuren en de vloer en leidt tot een langzame vochtindringing. Dit wordt vaak geassocieerd met zoutuitbloeiing (salpeter) en schimmelvorming.
• Vochttoetreding van de buitenmuren (door het binnendringen van vocht uit de grond): Water heeft altijd de drang om van een koude naar een warmere omgeving te gaan. Dit betekent van de koude grond naar de warmere omgeving van de kelder. Dit is een zeer langzaam proces. Als het temperatuurverschil tussen binnen en buiten groot genoeg is, kan het water niet alleen in metersdikke muren doordringen, maar ook in normaal beton. Omdat natuurstenen kelders geen externe vochtbarrière hebben, verhoogt het hierboven beschreven verwarmingsproces de vochtindringing van de muren aanzienlijk.

Afdichten van een vochtige gewelfde kelder: niet mogelijk van binnenuit.

Helaas zijn er geen mogelijkheden om de keldermuren aan de binnenzijde effectief af te dichten tegen vocht dat van buitenaf binnendringt. De waterdruk in de haarvaten als gevolg van de temperatuurverschillen is zo groot dat alle bekende materialen - waaronder vochthardende kunststoffen - snel weer zouden afschilferen.

De enige remedie is om te proberen de temperatuur in de kelder zo laag mogelijk te houden. Daarom zal het nodig zijn om de kelder af te schermen van de rest van het huis door middel van een warmte-isolerende, goed sluitende deur om te voorkomen dat er warme lucht binnenkomt.

Hetzelfde geldt voor alle bestaande verwarmingssystemen. Het ketelhuis moet ook goed afgeschermd zijn van de rest van de kelder.

• Lees ook - Het afdichten en droogleggen van de kelder: Zo gaat het nu eenmaal.
• Lees ook - Hoe renoveer je een door droogrot geteisterde kelder?

Correcte ventilatie als meest effectieve droogmethode

Het is vooral belangrijk om verse, droge buitenlucht aan te voeren door voldoende ramen of openingen te creëren. Helaas zijn er vaak maar een paar en te kleine ramen in de kelders. Open, indien mogelijk, dagelijks zoveel mogelijk ramen en (indien beschikbaar) buitendeuren, zodat er een effectieve tocht is en de vochtige binnenlucht constant naar buiten wordt getransporteerd. Het beste effect bereikt u als u urenlang tocht heeft. In de winter, als het vriest, moet u elke dag tien tot vijftien minuten ventileren.

Let op: In de zomer, wanneer de warme buitenlucht meer vocht heeft gebonden, moet u alleen 's morgens vroeg ventileren of af en toe bij slecht weer - d.w.z. alleen wanneer de buitentemperatuur laag is.

Renovatie van een vochtige gewelfde kelder

Als een natuurstenen kelder niet intensief wordt gebruikt, maar alleen als opslag- en aanvoerruimte, kan het in veel gevallen volstaan om oude en rotte pleister te verwijderen en de keldermuren te bedekken met een kalkmortel of met een restauratiepleister.

Restauratiepleisters hebben de goede eigenschap dat ze het vocht dat in het metselwerk aanwezig is, gelijkmatig over het oppervlak verdelen. Dit bevordert de verdamping zonder zoutuitbloeiing, schimmelvorming of afschilfering. Op deze manier kunt u schone keldermuren realiseren zonder uitgebreide renovatiewerkzaamheden.

Als echter alleen de voegen tussen de stenen moeten worden gerenoveerd, moet u ze er goed uitschrapen en vervolgens opnieuw vullen met "Trassputz". Gebruik nooit cementpleister om de voegen te vullen. Dit is te hard en inelastisch en laat onvoldoende vochtuitwisseling toe.